Spelen en Vrije Tijd

Spelen en Vrije Tijd is een belangrijk onderdeel van de ontwikkelgerichte leerlijnen. Tijdens het spelen in de “vrije tijd” kan het kind naar hartelust oefenen met de aangeleerde vaardigheden. Soms alleen maar soms ook met andere kinderen om zo te werken aan de sociaal-emotionele ontwikkeling, beurt nemen, etc. Het onderdeel Spelen en Vrije Tijd wordt vaak ook gebruikt om te toetsen in hoeverre het kind in staat is om tot zelfstandig spel te komen. De therapeut of trainer bekijkt dan tijdens een sessie van 10-15 minuten welke materialen het kind pakt en waar het mee speelt. En ook hoe ermee gespeeld wordt in het licht van de functie van het speelgoed. Het is tevens een mooie toets om bekrachtigers te analyseren. Waar speelt het kind het liefst mee? Een bal? Een auto? Een speciale puzzel? Deze bekrachtigers kunnen tijdens het oefenen aan de ontwikkeling van vaardigheden ingezet worden als beloning aan het einde van een volbrachte taak. Het is de uitdaging om jezelf als trainer te verbinden met deze bekrachtiger.

De vaardigheid van spelen ontwikkelt zich langs een bepaald pad qua ontwikkelingsleeftijd. De ontwikkelleeftijden zijn niet in beton gegoten maar een richtlijn. De belangrijkste fases zijn:

  • 6-12 mnd. Simpel spel. Imitatie is een belangrijk onderdeel. Naar elkaar zwaaien, liedjes zingen of kiekeboe.
  • 18mnd-2jaar. Doen alsof spel fase. Gebruik van speelkeukentjes en hamers, lepels. Met name solitair spel. Blokken bouwen en puzzels maken.
  • 2-3 jaar. Meer en meer imitatiespel. Zoals het doen van het huishouden. Kinderen kijken nu veel naar anderen en leren van elkaar. De opbouw van sociaal-emotionele vaardigheden begint.
  • 3-4 jaar. Parallel spel. Kinderen spelen nog veel naast elkaar in plaats van met elkaar. Soms met hetzelfde soort speelgoed.
  • 4+. Steeds meer samenwerking tijdens het spelen Nog veel alleen. Ze tekenen op zichzelf maar wel delen van potloden bijvoorbeeld.
  • 4,5 jaar en ouder. Het samen spelen krijgt een vlucht. Steeds meer interactie tussen de kinderen. Ze gaan samen activiteiten doen. Ook fantasiespel begint zich te ontwikkelen.